خاطرات نویسنده قصههای مجید از معلمانی که چرخ پنجم بودند/ در کلاسهای انشا خیلی ضربه خوردم
تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۷۰۱۶۸۵
هوشنگ مرادی کرمانی با اشاره به تأثیر معلم در آموزش زبان فارسی و کشف استعداد دانش آموزان، از خاطراتش از دوران مدرسه گفت. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آموزش زبان فارسی در مدارس کشور با چالشهای مختلفی روبروست. برآورد برخی از کارشناسان بر این است که روشهای آموزشی که طی سالهای گذشته به کار گرفته شده، نتیجه دلخواه را به دنبال نداشته است؛ به طوری که دانشآموزان پس از فارغالتحصیلی از مدرسه و در آستانه ورود به دانشگاه و حتی پس از آن بر تمامی مهارتهای زبانی تسلط ندارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کارشناسان دلایل مختلفی را برای ضعف در این زمینه برمیشمارند؛ از تغییر سبک زندگی ایرانیها طی سالهای گذشته گرفته و تغییر اولویتهای تربیتی تا اشکالات اساسی که برای کتابهای درسی و روشهای آموزشی یادآور میشوند. فارغ از اینها، خلاصه شدن نگاه آموزش زبان و ادب فارسی به توانمندی دانشآموزان در ارتقای سرعت تستزنی در مدارس، سبب شده تا علاوه بر کاهش کیفیت یادگیری زبان فارسی، مهارتها و خلاقیت دانشآموزان نیز در پای این هدف قربانی شود. نتیجه چنین روشی در تدریس در نظام آموزشی ما، دانشآموزانی هستند که بر زبان ملی خود مسلط نیستند و گاه از خواندن یک متن ساده نیز بر نمیآیند.
بنا بر آمارهای منتشر شده، بسیاری از دانشآموزانی که در کنکور شرکت میکنند و حتی وارد دانشگاه هم میشوند، بر همه مهارتهای زبانی مسلط نیستند و گاه با چند درصد منفی در درس زبان و ادبیات فارسی وارد فضای دانشگاهی میشوند. این موضوع حتی در میان دانشآموزان رشته علوم انسانی که بیشتر از دیگر دانشآموزان، منابع درسی ادبیات و زبان فارسی سر و کار دارند نیز دیده میشود.
هوشنگ مرادی کرمانی، نویسنده نامآشنای کشور، در یادداشتی که در آخرین شماره خبرنامه گروه آموزش زبان و ادب فارسی فرهنگستان منتشر شده، به تأثیر معلم ادبیات بر شکوفایی خلاقیت دانشآموزان اشاره کرده است. او با ذکر خاطراتی از دوران کودکی خود، از فضای آموزشی انتقاد کرده که خلاقیت را نابود میکند و دانشآموزانی را تحویل جامعه میدهد که چندان به زبان فارسی دلبسته نیستند. او در این یادداشت مینویسد: معلم ادبیات خصوصاً معلم انشا تأثیر زیادی در سرنوشت شاگردان دارد. معلم علاقهمند بی تعصب میتواند با شناختی که از دانشآموز پیدا کرده استعداد او را تشخیص بدهد. با تیزبینی، خلاقیت دانشآموز را برانگیزد، بر سر شوق بیاورد و موقعیت شکوفایی نویسندگان و شاعران آینده را فراهم کند؛ مولوی میگوید:
بگذار شکرها را بگذار قمرها را
او چیز دگر داند او چیز دگر سازد
من معلمهایی داشتم که چرخ پنجم بودند. مثل تایری بودند که وقتی چرخ پنچر میشود، جایگزین میکنند. هیچ وقت معلم انشا تخصصی نبود. هرگاه معلم درسهای دیگر مثل فیزیک، شیمی و ... حوصله درس تخصصی خود را نداشت و حالش خوب نبود، میگفتند برو جای معلم ادبیات و انشا تا حالت بهتر شود.
گاهی هم افرادی که توانایی جسمی خود را از دست داده بودند، به عنوان معلم انشا جایگزین میکردند. در دوره مدرسه معلمی داشتیم که سکته کرده بود و نصف بدنش فلج شده بود، سه- چهار ماه به بازنشستگیاش مانده بود، او را به جای معلم انشا گذاشته بودند. او هم از انشاهای من خوشش میآمد چون طولانی بود و وقت کلاس انشا را پر میکرد.
گاهی هم بعضی از ناظمهای مدرسه را میفرستادند سر کلاس ادبیات و انشا. ناظم مدرسه ما که آدم تندی بود، طبق عادت میگفت باید در انشای خود از شعر شاعران معروف همچون سعدی یا سخن معصومین استفاده کنید، در غیر این صورت انشای شما به درد نمیخورد. کاملاً کلیشهای برخورد میکرد . به هیچ عنوان خلاقیت را نمیپذیرفت.
در کلاسهای انشا ضربه خوردم
برخی از معلمان نسبت به گذشتگان یا برخی مسائل سیاسی، اعتقادی و غیره تعصب دارند و اگر دانشآموز این موارد را در انشایش به کار ببرد، از نظر آنها موفق است. تعصب بیجا باعث دلزدگی و فرار بچهها از تحصیل میشود. در میان نویسندگان و شاعران ایرانی و خارجی هستند کسانی که از مدرسه متنفر شدهاند. من در کلاسهای انشا خیلی ضربه خوردم. معلم باید دارای ذوق باشد و کورکورانه قضاوت نکند. همه راهها به این تعصب ختم نمیشود. این دانشآموز نیامده تا خواستههای او را فریاد بزند.
در داستان مجید میبینیم که او برای نوشتن انشای «چه کسی بیشتر به مردم خدمت میکند؟» چقدر اذیت شد. زیرا به نظر مجید(من)، «مردهشور» بیشترین خدمت را به مردم میکند. به خاطر همین یک هفته او را از کلاس بیرون انداختند و در درس ادبیات تجدید شد. مولوی میگوید:
سختگیری و تعصب خامی است
تا جنینی کار خونآشامی است
او در ادامه به شعری از زندهیاد سیدحسن حسینی اشاره میکند و میافزاید: بسیاری از دانشجویان رشته ادبیات در دانشگاه ذوق و استعدادشان از بین میرود. سیدحسن حسینی شعر طنزی به همین مضمون گفته:
شاعری وارد دانشکده شد
دم در
ذوق خود را به نگهبانی داد
جمع درباره اثبات ازلی گپ میزد
ژندهپوشی طلب برهان کرد
شاعری شعری گفت
عاشقی آه کشید
عارفی هوهو کرد
تاجری دستهچکش را رو کرد
اگر «بوف کور» هدایت نبود، ما یک چیزی در ادبیات کم داشتیم
بسیاری از نویسندگان و شاعران به هیچ عنوان گذارشان به کلاسهای ادبیات نیفتاده است. برخی از این افراد پایهگذار مکاتبی هم شدند. نویسندگان و شاعران قوی و شاخصی داریم که برخی پزشک شدند مثل غلامحسین ساعدی، بهرام صادقی، تقی مدرسی، گلچین گیلانی و برخی از رشتههای دیگر. افرادی که داستانها و اشعارشان در اذهان کودکان ماندگار شد، برای نمونه شعر «باران».
برای درس دادن فیزیک و شیمی باید فرمول بدانی، ولی برای ادبیات، شعر، نویسندگی، نمایشنامهنویسی، سینما نمیتوان تعریفی ارائه کرد و پیش برد. نیما یوشیج شعر را جور دیگری تعریف کرد. پیکاسو نقاشیاش متفاوت با زمانه خود بود. پایهگذاران مکاتب نگاه تازهای دارند. باید اینها را تحمل کرد. اگر «بوف کور» هدایت نبود، ما یک چیزی در ادبیات کم داشتیم، با وجود این خیلیها با او مخالف بودند. تنها جایی که خلاقیت بروز میکند، ادبیات است.
من مدت کمی معلمی کردهام در مدسه و دانشگاه. سعی کردهام اگر نظر دانشآموز مطابق عقیده من نبود، هم تحمل و پذیرش داشته باشم. معلم باید تحمل و حوصله داشته باشد و نخواهد افکار و آرزوهایش را از طریق دانشآموز فریاد بزند.
در کتاب «شما که غریبه نیستید» خاطرهای نقل کردهام از زمانی که ترک تحصیل کرده بودم، اگر محبت و دلسوزی مدیر مدرسهام(که در ضمن معلم انشایم نیز بود) شامل حالم نشده بود، معلوم نبود الآن چه سرنوشتی داشتم. او مرا که ترک تحصیل کرده بودم، در کنار خیابان دید و به مدرسه برد و زندگیام را متحول کرد. او انسان آزادهای بود.
چرا دانشآموزان ایرانی به «فارسی» مسلط نیستند؟/ اختاپوسی که استعدادها را میبلعدپس از چند سده خون دل؛ کرسیهای زبان فارسی در جهان یکییکی تعطیل میشوند؟انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: فرهنگستان زبان آموزش زبان فارسی دانش آموزان زبان فارسی فرهنگستان زبان آموزش زبان فارسی دانش آموزان زبان فارسی نویسندگان و شاعران دانش آموزان آموزش زبان زبان فارسی دانش آموز معلم انشا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۰۱۶۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نویسنده ادبیات نوجوان باید مخاطب را با توانمندی هایش آشنا کند
نیلوفر مالک نویسنده و پژوهشگر ادبیات نوجوان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره رمان «صدای تاریکی» که توسط انتشارات سوره مهر در سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران عرضه می شود، گفت: صدای تاریکی درباره دختر نابینایی است که مادر ندارد و با پدرش زندگی میکند، از وقتی که مدرسهها تعطیل شده است، احساس میکند یک نفر در خانه رفت و آمد میکند و می ترسد، این دختر سعی میکند منطقی رفتار کند و بفهمد دلیل این مساله چیست، در ادامه دختر دچار بحرانی میشود و حس میکند همه او را تنها گذاشته اند، زود خودش را پیدا میکند و به جنگ با مشکلاتش میرود.
وی افزود: کتاب مورد اشاره به زودی توسط انتشارات سوره مهر چاپ و منتشر خواهد شد. این کتاب مناسب رده سنی نوجوان ۱۷_۱۸ سال است. در سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نیز عرضه خواهد شد.
مالک در ادامه سخنان خود گفت: در صدای تاریکی تلاش کردم نوجوانی که توانمند نیست و عضوی از اعضای بدنش دچار مشکل است، بداند که نداشتن یک توانمندی باعث نشود در زندگی روحیه اش را ببازد بلکه تواناییهای دیگرش را بشناسد و مشکلاتش را حل کند.
این نویسنده ادبیات نوجوان ادامه داد: نوجوان امروز خیلی پخته و آگاه است. نویسنده در کتاب این گروه سنی نباید در پی حل مشکلات نوجوانان باشد، بلکه باید این مخاطب را با استعداد و توانمندی هایش آشنا کند تا کنش داشته باشد و بتواند حل مساله کند.
وی گفت: سرقت در میدان صد و یکم، رؤیای بعدازظهر، جایی آن طرف پرچین و دخترخالهها که پیش از این چاپ و روانه بازار نشر شده اند نیز در نمایشگاه سی و پنجم عرضه خواهد شد. از بین کتابهایی که برای نوجوان نوشته ام رؤیای بعدازظهر و سرقت در میدان صد و یکم با استقبال بیشتری مواجه شد. هنوز هم که بچهها میخوانند دوستش دارند.
کد خبر 6096086 الناز رحمت نژاد